illustratie: Tynke van Schaik

van: Tynke
aan: Janneke

Hoi Janneke,
Ik las dat jij hebt meegewerkt aan de “Bijbel Dichtbij”. Als pasgelovige is het lastig kiezen uit het enorme aanbod aan Bijbels. Men moet gedacht hebben dat dit een aanvulling zou kunnen zijn. Maar was of is de Bijbel voor veel mensen zo veraf en, of moest het dichterbij of meer nabij komen?

Er zit leven in de bijbel
Voor mij is de Bijbel de reden geweest om te gaan geloven. Ik ervoer diep van binnen dat het waar was wat er stond. Omdat het mijn koers in het leven zo gewijzigd heeft en mij heeft wakker geschud, voelt de Bijbel als zeer nabij.
Ik heb ook ondervonden dat het met me meegroeit. Precies op het moment dat ik met iets worstel of over iets nadenk, dan lees ik iets en dat spreekt dan direct tot mij. Als ik bijvoorbeeld zorgen heb, dan lees ik een verhaal over iemand die zorgen had en wat er hierover wordt gezegd. Hoe je ermee om kunt gaan. Ook door in de grondtekst te spitten, wordt het vaak duidelijker. Dan wordt het als het ware voor mij uitgelicht. Je zou kunnen zeggen dat ik dan selectief lees of projecteer, maar soms denk ik wel eens dat de Bijbel rekening houdt met de fase waarin ik verkeer en het me precies aanreikt waar ik op dat moment behoefte aan heb. Dat klinkt natuurlijk best raar en kan waarschijnlijk niet, ik ervaar het alsof er leven in zit.

Persoonlijk aangesproken
Zelf vul ik ook soms mijn eigen naam in als er mensen worden aangesproken in de Bijbel. Dan lees ik bijvoorbeeld Efeziërs 1 zo: “(..)Christus die jou, Tynke (of vul je eigen naam in) in de hemelse regionen heeft gezegend met elke geestelijke zegen(..)”enzovoort.
Deze leeswijze is vast niet theologisch verantwoord, maar zo word ik direct persoonlijk betrokken bij wat er staat. Het is dan net alsof Paulus het tegen mij heeft en er helemaal geen eeuwen tussen ons in zitten. Hoe dichtbij is dat!
Hoe wordt de Bijbel voor jou persoonlijker, meer nabij en dichtbij? Ik ben benieuwd.
Groetjes Tynke

van: Janneke
aan: Tynke

Dag Tynke,
Ja, dat is wat met die Bijbel Dichtbij. Voor veel mensen blijft de bijbel een gesloten boek. Mensen lezen, maar vinden geen opening om dichtbij de tekst te komen. Dat vind ik niet zo vreemd. Er staan in de bijbel verhalen, wetsteksten, gedichten, spreuken geschiedenisachtige teksten. Verhalen geven vaak wel aanleiding om er iets mee te kunnen, maar wetsteksten zoals bijvoorbeeld in het boek Numeri, die vind ik ook zelf erg lastig om met mijn eigen leven te verbinden.
Tijdens het schrijven van de toepassingsteksten voor de Bijbel Dichtbij zat ik ook regelmatig met mijn handen in het haar. Het is echt een hele klus, om elke tekst naar vandaag te halen.

De bijbel als gesprekspartner
Je beschrijft heel mooi hoe de bijbel voor jou dichtbij komt. Je zegt zelfs: Ik ervaar alsof er leven in zit. Dit lijkt mij een heel heldere aanduiding van wat er gebeurt tussen jou, de tekst en de Heilige Geest. De Geest ademt de tekst nieuw leven in, zodat het er staat als voor jou geschreven. De tekst spreekt jou aan! Het lijkt me dat deze leeservaring niet betekent dat de tekst jouw alleen maar bevestiging geeft van wat je gelooft. Als het meezit worden de teksten als volwassengesprekspartners, die je ook laten nadenken over hoe je in het leven aan het koersen bent.
Huub Oosterhuis, een bekende dichter en theoloog zei iets als: de profetische teksten schoppen mij een geweten. Dit is een heftige uitspraak, die ik met me meedraag, om naast de troostende werking van de teksten ook te zoeken naar teksten die mij ontmaskeren, als mens met haar schaduwzijden.
Op zo’n moment kom ik in gevecht met God, of ik wordt heel opstandig. Dus op deze manier komt de bijbel voor mij ook dichtbij.

Je bent verweven in de verhalen
Aan het slot van je brief schrijf je hoe jij jouw naam verweeft met teksten. Een hele mooie vondst vind ik. Het doet mij denken aan wat ik van een mannelijke collega leerde. Hij verving in psalmteksten heel vaak ‘hij’ voor ‘zij’. Toen ik hem een keer op die manier in een kerkdienst een Psalm hoorde voorlezen, met overal ‘zij’ in de tekst, was ik helemaal verwondert en geraakt. Nu zat ik zomaar in de tekst. Deze ervaring roept bij mij ook heel veel vragen op. Stel dat overal waar hij staat, in de oorspronkelijke tekst zij zou hebben gestaan. Wat had dat gedaan met de traditie van het Christendom en de kerk?

Buikspreken
Je kunt je natuurlijk afvragen tot hoever de bijbel ruimte geeft om een tekst naar je hand te zetten. In discussies over verschillende interpretaties worden mensen nog weleens verweten de teksten te laten buikspreken, dus te laten zeggen wat jouw belang dient.
Het argument: ‘Er staat wat er staat’, is niet voldoende om de onenigheid op te lossen.
Jij hebt het zelf gemerkt bij het bestuderen van de grondteksten, in het Hebreeuws en het Grieks. Er zijn veel vertalingen mogelijk, en nog veel meer interpretaties. Zelf denk ik dat het gesprek over die interpretaties belangrijk is, om elkaar te helpen zoveel mogelijk diepte in de tekst te brengen. Het geeft meer inzicht in wie wij zelf zijn en geeft ons zicht op elkaar en ik hoop ook op God.

Hartelijke groet, Janneke